Dierbare Vrienden en aanverwanten,

Afgelopen zaterdag weer eens Café Rosso geleid. Ik vond het bijzonder leuk en fijn en geloof niet dat ik de enige was. Enkele vaste gasten miste ik wel degelijk, hopelijk kom ik die dit seizoen nog een keer tegen.
Volgende week donderdag, de 29^ste, komt een serie van 4 voorstellingen in de Roode Bioscoop, met Lucebert in de hoofdrol, heb daar enorm veel zin in en zal mijn krachten sparen om mee te delen in de wervelwind van woord, beeld en muziek. Dat wordt voor u en voor mij een zalige onderdompeling.
Nu verder met de Roode Bioscoop en haar illustere geschiedenis.

‘VROLIJKE PROPAGANDA’ OF ‘REVOLUTIONAIRTE RETHORIEK’
De ontwikkeling van de fotografie kwam in de jaren 10 van de vorige eeuw in een stroomversnelling. Stilstaande foto’s gingen bewegen en de eerste stomme films ontstonden. Een ware sensatie, zoiets als de uitvinding van het buskruit. Iedereen wilde natuurlijk getuige zijn van deze magie en al snel werden de eerste bioscooptheaters uit de grond gestampt. Om het ‘christelijk’ volksdeel te bedienen werden door de katholieke kerk Witte Bioscopen opgericht met stichtelijke beelden en fraai bewegende menschen. Zo zag je de overstroming van Parijs (1910) en andere sensationele natuurverschijnselen voorbij komen maar ook simpelweg het uitgaan van een kerk of een kasteel in de storm. De explicateur die deze beelden in de Witte Bioscoop van commentaar voorzag loofde de Heer en sprak van voorbeeldige gelovigen et cetera.

Haha dachten de vrije socialisten van Domela Nieuwenhuis, dat kunnen wij ook. Dus werd de Roode Bioscoop opgericht, de voormalige Wester Bioscoop  Haarlemmerplein 7 te Amsterdam. En daar werden diezelfde filmbeelden vertoond maar dan met een totaal andere explicatie. De kerk die uitging werd daar bestormd door socialisten en vanuit het kasteel werden plannen gesmeed om “het gewone volk” te knechten en nog meer uit te melken. Hoe de Parijse overstroming van 1910 in beide kampen werd becommentarieerd is helaas onopgehelderd gebleven. Hijman Croiset was de begenadigd explicateur in de Roode Bioscoop, men hing aan zijn lippen. Maar al na enkele maanden van ideologische leugens en bedrog hield hij het voor gezien. En al heel snel daarna ging de Roode Bioscoop aan twisten maar vooral aan geldgebrek ten onder.
Vanaf die tijd dus geen revolutionaire retoriek meer.

De exacte feiten over wat er in de periode 1913 tot 1950 aan het Haarlemmerplein gebeurde is onduidelijk, wellicht ziet een lezer dezes kans om archieven te ontwarren en klaarheid te scheppen.
Vanaf de jaren 50 is er weer een beeld van die fantastische zaal. Een lampen fabriek (Excelsior), een bloemenzaak, groentehal, dansschool et cetera maar dus pas eind jaren 70 weer een openbare bestemming. En daar plukken we nu de vruchten van. Halleluja. Volgende week meer.

Uw Dienaar

Felix strategier